Cuộc cách mạng về thiết bị chiếu sáng ngày nay đã cho ra đời sản phẩm đèn LED với những ưu thế vượt trội so với các thế hệ đèn chiếu sáng cũ ( đèn sợi đốt & đèn huỳnh quang ), đèn LED có hiệu suất phát sáng cao nhất, tiết kiệm điện nhất, hạn chế phát nhiệt lãng phí ra môi trường, kích thước nhỏ gọn . . . . và đặc biệt thân thiện với môi trường và sức khỏe con người khi không chứa Chì, Thủy ngân, và các chất độc hại khác.
Tuy nhiên, khi trở thành một sản phẩm thương mại trên thị trường, thì đèn LED cũng được nhiều hãng sản xuất với nhiều mức giá thành khác nhau và đương nhiên chất lượng có khác nhau. Trong đó có chất lượng nguồn sáng, hiệu suất phát sáng, độ bền, . . .
Trong bài viết này, người viết xin được đề cập đến 1 yếu tố, yếu tố này có ảnh hưởng trực tiếp tới thị giác của người dùng, đó chính là độ trung thực của ánh sáng, hay độ tự nhiên của ánh sáng, mà thước đo của nó chính là Chỉ số hoàn màu CRI, viết tắt tiếng Anh của Color rendering index.
Chỉ số hoàn màu CRI là gì ?
“Chỉ số hoàn màu ( CRI ) là một thước đo định lượng về khả năng của một nguồn sáng để lộ ra màu sắc của các đối tượng khác nhau một cách trung thực so với một nguồn ánh sáng lý tưởng hoặc tự nhiên. Các nguồn ánh sáng có CRI cao là mong muốn trong các ứng dụng quan trọng về màu sắc như chăm sóc sơ sinh và phục hồi nghệ thuật.” ( Trích nguồn https://en.wikipedia.org/wiki/Color_rendering_index )
Thang điểm của chỉ số CRI là 100 điểm. Đây cũng chính là CRI của ánh sáng tự nhiên, ánh sáng mặt trời. Ánh sáng tự nhiên là tham chiếu để so sánh các nguồn sáng nhân tạo khác đạt được bao nhiêu % độ tự nhiên.
Chỉ số hoàn màu CRI – Thước đo độ tự nhiên của ánh sáng
Như vậy bạn đã hiểu CRI là gì rồi !
Bây giờ chúng ta tiếp tục tìm hiểu xem CRI của đèn LED như thế nào ?
Chất lượng chip LED quyết định độ tự nhiên của ánh sáng đèn LED.
Các hãng sản xuất chip LED khác nhau có sản phẩm chất lượng khác nhau. Và ngay cả 1 hãng sản xuất cũng cho ra các dòng sản phẩm với đặc tính kỹ thuật và chất lượng phân cấp khác nhau để phục vụ cho các dòng sản phẩm với yêu cầu khác nhau.
- Các sản phẩm đèn yêu cầu độ trung thực màu sắc cực kỳ cao như các loại đèn phục vụ cho chiếu sáng trong mỹ thuật, đèn kiểm tra sản phẩm, đèn trong studio, đèn trong khu pha chế màu sơn . . . Loại này cần đèn có CRI > 90 điểm
- Đèn cho khu đọc sách, làm việc, khu trưng bày sản phẩm, không gian cho trẻ nhỏ, không gian sinh hoạt phòng khách, phòng ngủ. . . Với các sản phẩm này, tiêu chuẩn quốc tế là CRI > 80 điểm.
- Chiếu sáng nhà kho, bến bãi, phòng tập thể thao, sân chơi . . . chỉ yêu cầu 80 > CRI > 60
- Đèn đường, đèn chiếu sáng nơi công cộng thông thường chỉ yêu cầu 60 > CRI > 40.
- Không gian chỉ cần có ánh sáng là được thì thậm chí đèn chỉ có CRI ~ 30 điểm
Một thực tế phải kể đến là, chip LED có CRI cao luôn có giá thành cao và ngược lại. Chính vì vậy, thường chỉ những sản phẩm có yêu cầu cao về chất lượng ánh sáng nhà sản xuất mới sử dụng chip LED loại này. Đi kèm với đó là giá thành sản phẩm cũng cao hơn nhiều.
Vì vậy, sản phẩm đèn LED chiếu sáng trên thị trường hiện nay có rất nhiều hãng, nhiều loại sản phẩm. Thương hiệu nổi tiếng có, thương hiệu mới có, và cả hàng “No name” tức là hàng không có thương hiệu với giá rất rẻ. Một đặc điểm chung của các sản phẩm giá rẻ đó là không có công bố thông tin về thông số kỹ thuật của sản phẩm, đặc biệt là CRI.
Các nhà sản xuất sản phẩm giá rẻ thường dấu nhẹm thông tin về chỉ số CRI này, và nếu không phải khách hàng có chút hiểu biết về kiến thức chiếu sáng sẽ chẳng nhận ra được.
Tóm lại là: lựa chọn đèn LED để sử dụng là quyết định rõ ràng là ưu việt rồi. Nhưng khi lựa chọn sản phẩm đèn LED bạn cần xem xét kỹ thông số CRI của sản phẩm. Dĩ nhiên là nếu bạn quan tâm tới chất lượng của nguồn sáng.